Zo wordt ons eetgedrag gestuurd

Wat we eten wordt bepaald in onze hersenen. Verschillende factoren hebben daar invloed op. Felix Uhl, gedragswetenschapper verbonden aan de Raboud Universiteit en oprichter van De Gedragsstudio, vertelt wat van invloed is op het eetgedrag van de bewoners.

Elkaars eetgedrag spiegelen

‘Mensen passen hun gedrag aan op dat van anderen aan tafel. Dat noem je ook wel ‘modeling’. Eten anderen meer of minder, dan doen wij dat ook. We spiegelen voortdurend’, legt Felix uit. ‘Modeling speelt zowel bij het eten van maaltijden als van tussendoortjes een rol. Maakt iemand met wie we samen zijn een gezonde keuze, dan zijn we sneller geneigd om dit ook te doen.’

Grote borden en glazen = meer eten

Mensen eten en drinken meer als ze grotere porties krijgen of als ze gebruik maken van grotere borden of glazen. Felix: ‘Ons eetgedrag wordt beïnvloed door omgevingsprikkels. De grootte van je bord is zo’n (visuele) prikkel. Dat komt onder andere door de Delboeuf illusie. Delboeuf was een filosoof en wiskundige. Hij stelde dat twee identieke cirkels niet even groot lijken, als de ene in een grote en de andere in een kleine cirkel wordt geplaatst (zie onderstaand figuur). Met andere woorden: een portie van 250 gram lijkt op een klein bord groter dan op een groot bord. Door deze optische illusie eet je van een klein bord minder dan van een groot bord.’

De invloed van kleur

Van een rood bord eten mensen minder. ‘Bij de kleur rood denken we aan bloed, gevaar en stoplichten. Kortom: de alarmbellen in ons hoofd gaan rinkelen. Uit onderzoek komt naar voren dat we hierdoor misschien minder te eten. We kunnen dit effect niet keihard bewijzen, maar het kan toch slim zijn om hier rekening mee te houden. Als bewoners al weinig eten, serveer de maaltijd dan niet op een rood bord’, aldus Felix.

Zonder bestek

In het Westen vinden we het misschien omslachtig, maar dat is juist de kracht van eten met stokjes: je eet een stuk trager. En wie langzamer eet, geniet meer van eten en eet niet snel te veel. Felix: ‘Tijdens de maaltijd duurt het 20 tot 30 minuten voor het voedsel in je maag is beland. Met normaal bestek heb je in die tijd makkelijk 2 volle borden naar binnen gewerkt, maar met stokjes lukt dat niet. Je krijgt dus het signaal ‘vol’ terwijl je nog aan het eten bent en krijgt zo minder calorieën binnen.’

Keuzevrijheid

Mensen gaan eerder op een verzoek in als ze keuzevrijheid hebben. Dit noem je het “But You Are Free” Effect. Voor de bewoners geldt dat natuurlijk net zo goed. Daarom is het belangrijk om hen de mogelijkheid te geven zelf te kiezen wat zij eten. En lukt het eten met bestek niet meer? Dan is eten met de handen ook een prima optie. Je zult zien dat de bewoners meer gaan eten.